Geschiedenis van WGC Nieuw Gent
De wijkgezondheidscentra zijn ontstaan halfweg de jaren 70 vanuit een kritische beweging tegen de bestaande gezondheidszorg. Het streven naar een meer toegankelijke gezondheidszorg met een grotere wederzijdse betrokkenheid tussen patiënt en hulpverlener mondde uit in de lancering van het model "wijkgezondheidscentrum".
Zo zag het eerste wijkgezondheidscentrum in Gent, De Sleep, het daglicht in 1976. Twee jaar later startte wijkgezondheidscentrum Botermarkt in Ledeberg en in 1981 opende wijkgezondheidscentrum Brugse Poort zijn deuren.
Internationaal kwam er meer en meer aandacht voor eerstelijnsgezondheidszorg. Nog steeds toonaangevend blijft de Conferentie van Alma Ata met de verklaring ‘Health for all by the year 2000’ in 1978. Ondanks een grote wereldwijde belangstelling, bleef het engagement voor de eerste lijn bij de beleidsmakers in België beperkt.
Nochtans blijft de ongelijke levensverwachting toenemen, zeker ook in België. Dit vraagt om een verdere structurele aanpak, zeker omdat blijkt dat een stevige uitbouw van de eerste lijn, bijdraagt tot een betere gezondheid!
Wijkgezondheidscentra doen dit door een laagdrempelige, geïntegreerde interdisciplinaire dienstverlening voor ingeschreven patiënten, waarbij de centra zich universeel opstellen en toegankelijk zijn voor alle inwoners binnen een geografisch omschreven gebied.
Om ook studenten de kans te geven praktijkervaring op te doen in dit model werd onder impuls van de Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnszorg UGent in 2000 het Universitair Centrum voor Eerstelijnsgezondheidszorg -later universitair gezondheidscentrum- Nieuw Gent opgericht.
Gezien de blijvende nood, investeerden de bestaande centra in Gent in nieuwe wijkgezondheidscentra in de 19de eeuwse gordel. Soms ook met sterke impulsen van de welzijnssector die de nood aan toegankelijke zorg aanvoelen op het terrein. Het streefdoel bleef: alle Gentenaars toegang geven tot dit model op basis van hun woonplaats.
In 2005 werd zo wijkgezondheidscentrum De Kaai opgericht, in 2009 gevolgd door wijkgezondheidscentrum Rabot en in 2010 werd wijkgezondheidscentrum Kapellenberg het zevende Gentse wijkgezondheidscentrum.
In april 2010 schakelde een bestaande groepspraktijk aan de Watersportbaan in Gent over naar een wijkgezondheidscentrum.
Het negende, meest recente Gentse wijkgezondheidscentrum opende in januari 2013: wijkgezondheidscentrum De Punt te Gentbrugge.
Ondanks dit groot aantal wijkgezondheidscentra, zeker als men dit op Vlaams niveau bekijkt, blijft er een nood aan toegankelijke zorg. De centra merken dagelijks grote vraag naar inschrijving. Om kwaliteit van zorg te kunnen blijven bieden, blijft de vraag naar toegankelijke eerstelijnszorg ook vandaag zeer actueel.
Doorheen de jaren...
Voorgeschiedenis
De geschiedenis van de Gentse wijkgezondheidscentra startte in 1976 met de oprichting van het WGC de Sleep (wijk Sluizeke), gevolgd door het wijkgezondheidscentrum Botermarkt in Ledeberg en het wijkgezondheidscentrum Brugse Poort. Kort na oprichting van deze centra werden er al plannen gemaakt voor de oprichting van een groepspraktijk in de wijk Nieuw Gent. Deze plannen gingen niet door en het was wachten tot de Universiteit Gent zich in 1996 akkoord verklaarde een opleidingspraktijk op te richten voor dit idee weer boven water kwam. De plannen van het OCMW Gent om in de wijk een welzijnsbureau te openen, boden een ideale gelegenheid om samen het wijkgezondheidscentrum te realiseren. In 1999 werd Bruno Art door de universiteit gevraagd om dit project op te starten. Ondertussen was de bouw van het welzijnsbureau al goed opgeschoten.
1 juli 2000: Oprichting UGC Nieuw Gent
Begin 2000 werd de vzw Universitair Centrum voor Eerstelijnsgezondheidszorg Nieuw Gent opgericht door de Universiteit Gent en het OCMW Gent. Bij de start werden drie belangrijke doelstellingen vooropgesteld aan het centrum:
Laagdrempelige eerstelijnsgezondheidszorg aanbieden aan alle mensen uit de wijk Nieuw Gent
Een rol spelen in de opleiding geneeskunde
Onderzoek voeren naar het model 'COPC': het afstemmen van eerstelijnsgezondheidszorg op de noden van de lokale gemeenschap.
Naast vertegenwoordigers van de universiteit en het personeel bestond het bestuur uit de geestelijke vader van het centrum, Prof. dr. Jan Demaeseneer, Rudy Coddens die het OCMW vertegenwoordigde en namens de Gentse Huisartsvereniging Dr. Lily Willems.
Op 1 juli 2000 opende het vierde Gentse wijkgezondheidscentrum de deuren, met drie personeelsleden nl. een arts, een verpleegkundige en een administratieve medewerker. Nog voor het einde van het jaar werd een beroep gedaan op de vrijwillige diensten van Veerle Piessens, op dat moment nog huisarts in wijkgezondheidscentrum Botermarkt.
2000-2006: groei
Het patiëntenaantal groeide gestaag en het team volgde deze evolutie. Achtereenvolgens werkten verschillende artsen voor korte of langere tijd als huisarts bij ons. Het vinden van een vaste derde arts bleek niet eenvoudig, tot Griet Goesaert in 2006 de ploeg kwam versterken. Ook de verpleging en het onthaalteam breidden vrij snel uit.
Niet alleen de teams kenden een groei, maar er kwam ook ruimte om het aanbod te verhogen: in deze periode werd op een gestructureerde manier de gezondheidspromotie aangepakt en in 2005 werd een diëtiste ingezet om de patiënten te begeleiden op het vlak van gezonde voeding. Meer patiënten en meer personeel betekende ook meer nood aan lokalen. Ook op dit vlak breidden we gestaag uit.
Recente geschiedenis
In 2008 werd de 2000ste patiënt ingeschreven en werd duidelijk dat het huidige praktijkgebouw uiteindelijk te klein zou worden. Door de verhuis van het inloopteam en het consultatiebureau van Kind en Gezin hebben we sinds 2009 wat extra bureaus en een grote vergaderzaal, wat zeker nodig is gezien de uitbreiding tot 22 personeelsleden met de extra disciplines maatschappelijk werk, podoloog en rookstop-begeleiding.
In 2011 (bij een 2400-tal patiënten) wordt de gespreksruimte ingericht als extra, 4e, multifunctionele consultatieruimte. Dit wordt gebruikt als ruimte voor maatschappelijk werk, dieet-, rookstop- en podologieconsultatieruimte, maar ook als artsenconsultatieruimte.
In oktober 2012 heeft het centrum 3141 patiënten waarvan 2852 in het forfait zijn ingeschreven.
Deze groei in 12 jaar tijd naar meer dan 3100 patiënten weerspiegelt zich uiteraard in de nood aan lokalen. We barsten uit de voegen van ons gebouw, en starten de zoektocht naar een locatie voor een nieuwbouw.
In afwachting van de nieuwbouw wordt vanaf 2012 de vergaderzaal door middel van twee hoge dossierkasten opgedeeld in een keuken / vergaderruimte en een deel waar twee administratieve werkposten mogelijk zijn. Er is ook een overzicht gemaakt van beschikbare werkplekken op bepaalde dagen. Vergaderen doen we vanaf nu in een kantoorcontainer.
In december 2014 vieren we de eerstesteenlegging en start de realisatie van de nieuwbouwplannen.
In januari 2016 ontvangen we onze patiënten in een gloednieuw gebouw en kunnen patiënten dan ook voor kinesitherapie bij ons terecht.
Opleiding geneeskunde
In oktober 2006 werd gestart met het opleiden van huisartsen: telkens gedurende twee jaar bekwaamt een pas afgestudeerde arts (haio) zich in het huisartsenvak, onder leiding van de vaste artsen. Tussen 2002 en 2005 passeerden er drie Zuid-Afrikaanse studenten, telkens voor 6 weken.
Wij ontvangen ook studenten geneeskunde als stagiairs, ongeveer 6 per jaar. Nu en dan komen er ook een stagiairs verpleegkunde, maatschappelijk werk of secretariaat meevolgen.
Elk jaar organiseert de Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg, voor een interdisciplinaire groep studenten, een COPC-week (Community Oriented Primary Care), waar studenten een gemeenschapsdiagnose stellen en op zoek gaan naar de determinanten van gezondheid in Nieuw Gent op basis van interviews met patiënten en zorgverstrekkers. De studenten zoeken vervolgens naar een realistisch interventievoorstel. Jaarlijks begeleiden wij in ons centrum 2 groepen studenten.
Nieuw Gent: gezond en wel
Vanaf de eerste jaren werd er actief samengewerkt met andere diensten en hulpverleners uit de wijk. Vanaf 2005 werd een jaarlijks terugkomend gezamenlijk initiatief opgestart 'Nieuw Gent: gezond en wel'. Elk jaar in de lente wordt een gezondheidsthema uitgewerkt, dat op een toegankelijke en uitnodigende manier een antwoord wil bieden op ervaren noden of tekorten aan informatie bij de bevolking van de wijk. Thema's die al aan bod kwamen, zijn: huisapotheek, gezonde voeding, seksuele gezondheid, bewegen, financiële aspecten van gezondheidszorg, alcoholisme, geestelijke gezondheidszorg, intra-familiaal geweld.
De gekozen thema’s worden samen bepaald, waarbij inspiratie gehaald wordt uit focusgroepsgesprekken (2002-2003) die onder leiding van Veerle Piessens gevoerd werden met wijkbewoners.
In 2013-2016 is deze wijkanalyse geactualiseerd volgens de COPC-methode.